Şişli Belediyesi Lozan Antlaşması’nın 100. yıl dönümüne özel “Barış Yüzyılı” konulu bir panele ev sahipliği yaptı. Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin, Prof. Dr. İlber Ortaylı, emekli Büyükelçi Mustafa Oğuz Demiralp, İsviçreAnkara Büyükelçisi Jean Daniel Ruch ve İnönü Vakfı’ndan Zeynep Bilgehan’ın da katıldığı panelde antlaşma farklı açılardan ele alındı.
Şişli Belediyesi, Lozan Barış Antlaşması’nın 100. yılı şerefine 24 Temmuz Pazartesi günü yaptığı açılışla “100. Yılında Lozan Antlaşması: Ebedi Barış” sergisini İstanbullularla buluşturdu. Ankara Politikalar Merkezi ve İnönü Vakfı’nın desteğiyle 26 Temmuz Çarşamba günü Yapı Kredi Bomontiada’da “Barış Yüzyılı” konulu panel düzenlendi.
Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Ankara Siyaset Merkezi temsilcisi ve emekli Büyükelçi Mustafa Oğuz Demiralp, İsviçre‘nin Ankara Büyükelçisi Jean Daniel Ruch ve İsmet İnönü’nün 4. kuşaktan torunu gazeteci Zeynep Bilgehan konuşmacı olarak katıldı.
Katılımın yoğun olduğu panele akademi ve diplomasi dünyasının önde gelen isimlerinin yanı sıra İsmet İnönü’nün gelini ve Erdal İnönü’nün eşi Sevinç İnönü de katıldı.
“TÜRKİYE’NİN ÇOK ÖNEMLİ BİR TARİHİ VE ÇAĞDAŞ TARİH YAKLAŞIMI VAR”
Lozan hakkında çok şey söylendiğini hatırlatarak konuşmasına başlayan Prof. Lozan’ın 100 yıllık bir dönemi vardı 100 yıl geçti bir şey olmadı Lozan’ın gizli yazıları var sorun değil İnsanlar okumuyor fikir ileri sürüyorlar Türkiye’de çok ilkel bir tarih ve çağdaş tarih anlayışı var . Bu inanılmaz bir şekilde oluyor. Yani bunun bir ölçüsü yok. Lozan bunun son örneği. Bu zihniyetten kurtulmamız lazım” dedi.
“EYLÜL AYINDA ANKARA’DA STANDIMIZI AÇACAĞIZ”
Panelde söz alan Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin, hem kurtuluş mücadelesinde önemli bir yere sahip olan Lozan Antlaşması’nın hem de barışının sağlanması amacıyla “100. Yılında Lozan Antlaşması: Ebedi Barış” adını verdi. bugüne kadar pek çok yanlış bilginin anlatıldığı bu anlaşma ile ilgili tarihi gerçekleri paylaşmak ve anlamaktır. fuarı düzenlediklerini belirtti. Keskin, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu anlaşma dünyanın olduğu kadar Türkiye’nin de kaderini değiştiren bir anlaşmadır. Rusya-Ukrayna savaşında hem Lozan’ın hem de Montrö’nün ne kadar önemli olduğunu hepimiz gördük.”
Başkan Keskin, “Yine Çankaya Belediye Başkanı ile birlikte Aralık ayında bu sergiyi Ankaralı arkadaşlarımızla buluşturacağız. Lozan görüşmelerini anlatan Türkçe-İngilizce ve Türkçe-Fransızca bir kitaba da imza attık.”
“SÖZLEŞME İÇİN TARAFSIZ BİR ÜLKE SEÇİLMİŞTİR”
İsviçre’nin Ankara Büyükelçisi Jean Daniel Ruch yaptığı konuşmada, Türk tarafının Paris veya Viyana gibi büyük başkentler yerine tarafsız bir ülke olan İsviçre’nin Lozan kentinde buluşmak istemesinin Türkiye’nin o dönemdeki kazanım ve çıkarlarına daha uygun olduğunu vurguladı.
Lozan’daki toplantılara ilişkin belgeleri ve o dönem basında yer alan haberleri incelediğini kaydeden Ruch, Lozan’ın ikinci toplantısına eşi İsmet İnönü ile birlikte katılan Mevhibe Hanım’dan da bahsetti. Mevhibe Hanım en çok sıcak çikolatayı sevdiğini ve Lozan sokaklarında dolaşan kırmızı yanaklı, sağlıklı çocuklardan çok etkilendiğini belirtti.
“LOZAN KURULUŞ EFSANESİDİR”
Emekli Büyükelçi Mustafa Oğuz Demiralp, Lozan’ın Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı 19 Mayıs 1919’da başlayan bir maceranın son sahnesi olduğunu vurgulayarak, “Aslında bu macera bir efsane. Efsanenin son sahnesi Lozan’dır. Burada şunu vurgulamak istiyorum: “Her milletin, her devletin kuruluş efsaneleri vardır. Bunların çoğu savaş, bu zaferi o kazandı, bu savaşı kazandı diyorlar. Kurtuluş Savaşı Türkiye için sadece kuruluş efsanesi değil, aynı zamanda Lozan’ın diplomatik zaferidir. Bu bakımdan Lozan’daki diplomatik zafer, kuruluş efsanesidir. Anlamının evrensel bir boyutu var. Onu da korumamız gerekiyor” dedi.
“İSMET PAŞA İYİ VE İLERİ GÖRÜŞLÜYDÜ”
Panelin son konuşmacısı İnönü Vakfı ve İnönü Ailesi’nin 4. kuşak temsilcisi gazeteci-yazar Zeynep Bilgehan, İsmet İnönü’nün hayatından kesitler sunduğu konuşmasında Mevhibe İnönü’nün Lozan anılarını aktardı. Bilgehan’ın aktardığı şu anekdot, paneli dinlemeye gelen konukları duygulandırdı:
“İsmet Paşa, Lozan’daki ikinci doktor görüşmesi için eşi Mevhibe Hanım’ın kendisine eşlik etmesini ister ancak Mevhibe Hanım kapalı bir mahallede büyümüştür. Geleneksel Osmanlı kıyafetleriyle sokağa çıkan bir kadındır. Paşa, onu Lozan’a götürmeyi teklif edince, o sırada 26 yaşında olan Mevhibe Hanım’ın yüzü bembeyaz kesilir: “Paşa, sana inanıyorum ve katılıyorum. Birden fazla yönetici ve komutan eşi geliyor. ‘Bu böyle gitmez’ diyerek ortada konuşuyoruz ama bu yaşıma kadar gördüklerimin tersini yapmak benim için çok zor. “Eminim yeni nesiller sizin görüşlerinizi çok daha doğru takip edeceklerdir”. İsmet Paşa karısının elini bırakır ve ayağa kalkar: “Birlikte yeni bir hayata başlamak için cesaretinizi istiyorum. Desteğinize ihtiyacım var, lütfen beni Lozan’da bundan mahrum etmeyin.” Ve ileri görüşlü bir insandı.”
